| گرید متداول | ضخامت (میلی‌متر) | MOQ پیشنهادی (تن) | میانگین قیمت CFR بندرعباس (دلاری/تن) | میانگین قیمت داخلی (ریالی/کیلو) | سربه‌سر زمان تحویل (روز) |
|---|---|---|---|---|---|
| 304 / 304L | 0.4 – 3.0 | 20 – 25 | 1 750 – 1 900 | 315 000 – 350 000 | 50 – 65 |
| 316 / 316L | 0.8 – 4.0 | 15 – 20 | 2 350 – 2 550 | 440 000 – 480 000 | 55 – 70 |
| 430 | 0.5 – 1.5 | 25 – 30 | 1 250 – 1 450 | 255 000 – 275 000 | 50 – 60 |
| 321 / 309S | 1.0 – 4.0 | 10 – 15 | 2 600 – 2 800 | 510 000 – 555 000 | 60 – 75 |
چرا واردات ورق استیل از چین مهم است؟
صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و خودرو در ایران برای حفظ رقابت‌پذیری خود به استنلس استیل فود گرید با قیمت مناسب و کیفیت پایدار نیاز دارند. در حالی که ظرفیت تولید داخل برای گریدهای رایج (به‌ویژه 304 و 316L) هنوز محدود است، بنگاه‌های چینی مثل TISCO و BaoSteel حجم عظیمی از ورق‌های استاندارد ASTM A240 را با کیفیت کنترل‌شده و قابلیت ردیابی Heat Number عرضه می‌کنند. همین موضوع چین را به نخستین مقصد استراتژیک واردات تبدیل کرده است، البته به شرط آن‌که فرایند خرید، حمل و ترخیص به‌درستی مدیریت شود.
مزایای واردات ورق استیل چینی برای صنعت ایران
-
قیمت رقابتی: فاصله 12 – 18 درصدی میان قیمت CFR چین و نرخ داخلی، حتی پس از هزینه حمل و حقوق ورودی.
-
تنوع ابعادی و آلیاژی: ضخامت 0.3 تا 50 میلی‌متر و عرض 1 000 تا 2 000 میلی‌متر، مناسب مخزن‌سازی و ماشین‌سازی.
-
دسترسی مستمر به گریدهای خاص: گریدهای دوفازی 2205 یا ضدحرارت 310S که در بازار داخلی کمیاب‌اند.
-
ظرفیت بالای تأمین: تحویل 2 000 تن در یک محموله کانتینری ظرف ۴ هفته، مناسب پروژه‌های مقیاس بزرگ.
-
استانداردهای کیفی معتبر: گواهی EN 10204 / 3.1 و تست‌های PMI, ULTRASONIC و Intergranular Corrosion به درخواست خریدار.
مراحل گام‌به‌گام واردات ورق استیل از چین
3-1. انتخاب تأمین‌کننده معتبر
-
تحقیق پیشینی (Due Diligence): بررسی شماره DUNS، سابقه صادرات به ایران، شکایات ثبت‌‌شده و لیست تحریم OFAC.
-
بازدید مجازی یا حضوری کارخانه: استفاده از شرکت‌های بازرسی شخص ثالث مثل SGS یا BV برای ارزیابی خطوط نورد سرد/گرم، آزمایشگاه اسپارک PMI و انبار ورق.
-
نمونه‌گیری اولیه: درخواست کویل 50 کیلوگرمی برای تست جوش‌پذیری و پرداخت ارزیابانه (Sample Payment) قبل از قرارداد اصلی.
3-2. بررسی کیفیت و گریدهای ورق استیل (304، 316 و …)
-
مطابقت شیمیایی: حداقل Cr 18 ٪ برای ورق استیل 304 و نیکل 8 ٪؛ برای 316L وجود Mo 2 ٪ ضروری است.
-
کنترل Heat Number: هر برگه Mill Test Certificate (MTC) باید همان کد Heat روی لیبل کویل را نشان دهد؛ تطابق دوگانه از مغایرت آلیاژی می‌کاهد.
-
تست اسپارک PMI: دستگاه OES یا XRF در حضور بازرس، درصد عناصر را در محل تأیید می‌کند. هزینه بازرسی پیش‌حمل بین 350 – 550 دلار به ازای هر کانتینر است.
3-3. ثبت سفارش و عقد قرارداد
-
ثبت در سامانه جامع تجارت: انتخاب ردیف تعرفه 7219 یا 7220 طبق ضخامت؛ توجه داشته باشید که واردات ورق کمتر از 0.3 میلی‌متر یا بالای 3 میلی‌مترِ گرید 304 و 316، ممنوع است.
-
شرایط پرداخت: در غیاب LC، روش‌های اسکرو (Escrow) علی‌الحساب 30/70 یا حواله یوان از طریق صرافی هنگ‌کنگ پیشنهاد می‌شود. حتماً شرط آزادسازی 70 ٪ نهایی پس از تأیید مدارک حمل در قرارداد درج گردد.
-
اینکوترمز توصیه‌شده: FOB شانگهای برای قدرت کنترل در عقد قرارداد حمل دریایی؛ یا CFR بندرعباس برای خریداران کم‌تجربه.
3-4. حمل‌ونقل، بیمه و بازرسی حین بارگیری
-
حمل دریایی کانتینری: کویل و ورق بسته‌بندی‌شده روی پالت چوبی در کانتینر 40HC؛ زمان ترانزیت 22 – 27 روز.
-
بیمه بارنامه دریایی: نرخ حق بیمه معمولاً 0.12 – 0.18 ٪ ارزش CIF است و گواهی Institute Cargo Clauses A پوشش شکست کویل و زنگ‌زدگی را می‌دهد.
-
بازرسی هنگام بارگیری (Pre-Shipment): بازرس سوم‌شخص باید Stuffing & Sealing Report را صادر کند تا از اختلاط آلیاژی جلوگیری شود.
3-5. ترخیص کالا از گمرک ایران
-
اظهار در سامانه EPL: بارنامه، فاکتور، فهرست عدل‌بندی (Packing List)، گواهی مبدأ، MTC و گواهی بازرسی پیوست گردد.
-
پرداخت حقوق ورودی: طبق کتاب مقررات ۱۴۰۴، ورق استیل جزء گروه کالایی 21 است؛ حقوق گمرکی 5 ٪ + سود بازرگانی 4 ٪ و مالیات بر ارزش افزوده 10 ٪ بر ارزش CIF اخذ می‌شود.
-
اخذ مجوز استاندارد: برای گریدهای در تماس با غذا باید تأییدیه سازمان ملی استاندارد (استنلس استیل فود گرید) ارائه شود.
تعرفه‌ها و مقررات گمرکی ورق استیل در سال ۱۴۰۴
| ردیف تعرفه | شرح کالا | حقوق گمرکی | سود بازرگانی | مالیات بر ارزش افزوده | وضعیت ورود |
|---|---|---|---|---|---|
| 7219 31 10 | ورق سردنورد 304 ≤ 3 mm | 5 ٪ | 4 ٪ | 10 ٪ | آزاد |
| 7219 32 10 | ورق سردنورد 316L ≤ 3 mm | 5 ٪ | 4 ٪ | 10 ٪ | آزاد |
| 7219 13 00 | ورق گرم‌نورد ≥ 3 mm (304) | ممنوع | – | – | ممنوع |
| 7220 20 90 | ورق 430 براق BA | 5 ٪ | 4 ٪ | 10 ٪ | آزاد |
چالش‌ها و نگرانی‌های رایج در واردات ورق استیل از چین
| چالش | ریشه | پیامد محتمل | راهکار پیشنهادی |
|---|---|---|---|
| کیفیت و استاندارد | اختلاف گرید، کویل ریوَند شده | افت دوام، مشکل جوش‌پذیری | تست PMI، قرارداد جریمه مغایرت |
| اختلاط آلیاژی عمدی | تأمین‌کننده غیرمعتبر | خریدار ناچار به Downgrade | شرط 100 ٪ Inspection قبل از بارگیری |
| تأخیر یا آسیب حمل دریایی | ازدحام بنادر و طوفان دریای چین جنوبی | هزینه خواب پروژه | بیمه Delay in Start-up و انتخاب Line غیرازدحام |
| نوسان نرخ ارز | تلاطم بازار آزاد ریال/یوان | افزایش بهای تمام‌شده | پوشش معاملات سلف یوان (Forward) |
| هزینه‌های پنهان گمرکی/بندری | دموراژ، THC، انبارداری | جریمه روزانه | رزرو انبار از پیش و تأمین اسناد کامل |
| تحریم بانکی | محدودیت LC | ریسک بلوکه وجوه | حواله از طریق شعب هنگ‌کنگ بانک‌های چینی |
| MOQ بالا | استاندارد تولید کویل 20 تن | نقدینگی محدود خریدار | تشکیل کنسرسیوم خرید چند شرکت |
نکات کلیدی برای کاهش ریسک و هزینه‌ها
-
مذاکره Peg Price بر اساس شاخص LME Nickel: هر 100 دلاری کاهش نیکل به‌طور متوسط 65 $/t ارزان‌تر تمام می‌شود.
-
انتخاب ترمینال بندرعباس با جرثقیل Coil Grab: تخلیه Drop Hook احتمال تابیدگی را نصف می‌کند.
-
استفاده از بیمه ترکیبی حمل + استاپ لاس ارزی: خسارت ارزی ناشی از جهش بیش از 7 ٪ در مدت حمل پوشش داده می‌شود.
-
دریافت Warranty Letter دو ساله از سازنده: برای خوردگی بین‌دانه‌ای و ترک تنشی در محیط‌های غذایی.
-
به‌روزرسانی مستمر HS Code: تغییر کد 7219 به 7220 بسته به وضعیت Polishing می‌تواند 1 ٪ معافیت بدهد.
جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی
واردات ورق استیل چینی در سال ۱۴۰۴، به‌شرط مدیریت حرفه‌ای زنجیره تأمین، همچنان به‌صرفه‌ترین گزینه برای بخش بازرگانی و تدارکات صنایع فرآیندی است. از تحلیل دقیق FOB شانگهای تا کنترل تست اسپارک PMI، هر مرحله نقش مستقیم در کیفیت نهایی دیگ پخت، مخزن CIP یا شاسی ماشین‌آلات شما دارد. با تعیین استراتژی پرداخت امن، عقد قرارداد مشروط به بازرسی کامل، و پیش‌بینی نوسان ارز، می‌توانید بر نگرانی‌های رایج غلبه کنید و پروژه را به‌موقع و با هزینه کنترل‌شده تحویل دهید.
سؤالات متداول
۱. حداقل میزان سفارش (MOQ) برای ورق استیل از چین چند تن است؟
به‌طور معمول کارخانه‌های بزرگ، کویل 20 تن را به‌عنوان کمترین واحد فروش می‌پذیرند؛ برای ورق‌های برش‌خورده MOQ می‌تواند به 10 تن کاهش یابد. توصیه می‌شود برای تقسیم ریسک، سفارش را با چند خریدار دیگر تجمیع کنید.
۲. چه مدارکی برای ثبت سفارش و ترخیص ورق استیل لازم است؟
کارت بازرگانی، پروفرما، ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت، بارنامه، فاکتور تجاری، Packing List، گواهی مبدأ، MTC، گواهی بازرسی و بیمه‌نامه الزامی‌اند.
۳. چطور می‌توان کیفیت و گرید واقعی ورق استیل چینی را تأیید کرد؟
از شرکت‌های بازرسی مثل SGS درخواست تست PMI اسپارک روی حداقل 10 ٪ کویل‌ها کنید؛ تطابق Heat Number بر روی لیبل و MTC باید 100 ٪ باشد.
۴. تعرفه گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده واردات ورق استیل ۱۴۰۴ چقدر است؟
حقوق گمرکی 5 ٪، سود بازرگانی 4 ٪ و مالیات بر ارزش افزوده 10 ٪ روی ارزش CIF اعمال می‌شود؛ هزینه یک درصدی «ماخذ مالیات ماده 22» نیز لحاظ می‌شود.
۵. روند بازرسی (Inspection) در مبدأ چگونه انجام می‌شود و چه هزینه‌ای دارد؟
بازرسی پیش‌حمل شامل کنترل ابعاد، تست PMI و نظارت بر بارگیری است. عموماً 350 – 550 دلار برای هر کانتینر 28 تنی هزینه دارد.
۶. چگونه بدون LC و با وجود تحریم، پرداخت امن انجام دهیم؟
حواله یوان از طریق صرافی هنگ‌کنگ با استفاده از حساب بانکی TC Bank یا ICBC از متداول‌ترین روش‌هاست. اضافه کردن بند Escrow Release در قرارداد، امنیت معامله را بالا می‌برد.
۷. زمان کل از سفارش تا تحویل در انبار داخل ایران چقدر است؟
میانگین 55 – 70 روز: 7 روز آماده‌سازی، 3 روز بارگیری، 25 روز حمل دریایی، 10 – 15 روز ترخیص و حمل داخلی.
۸. واردات کدام گریدها یا ضخامت‌ها در ایران محدود یا ممنوع است؟
طبق بخشنامه 1404، ورق استنلس ≤ 0.3 mm و ورق گرم‌نورد ≥ 3 mm در گریدهای تولید داخل ممنوع است؛ همچنین گرید 430 محدودیتی ندارد.
۹. هزینه بیمه حمل دریایی بر چه اساسی محاسبه می‌شود؟
بر مبنای ارزش CIF؛ برای استنلس استیل به‌طور میانگین 0.12 ٪ تا 0.18 ٪ ارزش کالا و حمل & بیمه را شامل می‌شود.
۱۰. تفاوت قیمت ورق استیل چینی با محصولات داخلی یا سایر مبادی (هند، تایوان) چقدر است؟
در اردیبهشت ۱۴۰۴، ورق 304 چینی حدود 1 750 $/t CFR است؛ تایوان 1 900 $/t و هند 1 980 $/t. در بازار داخلی معادل ریالی همان ورق حدود 10 – 15 ٪ گران‌تر از چین عرضه می‌شود.
