ورق استیل 309

ورق‌های استیل 309 کاربردهای بسیاری برای صنایع مختلف چون صنایع غذایی جهت ساخت تجهیزات پخت‌وپز و تجهیزات نوآوری، خودروسازی برای ساخت اگزوز و قطعات موتور، شیمیایی جهت ساخت لوله و مخازن، متالوروژی و حرارتی جهت ساخت مبدل‌های حرارتی و نوارهای کوره و هوا و فضا برای تولید تجهیزات هواپیمایی دارند. از خواص شیمیایی این نوع ورق استیل می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر خوردگی‌های تنشی و حفره‌ای یا بین‌دانه‌ای، مقاومت بالا در برابر اسیدهای آلی و سولفوریک، دوام مناسب در محیط‌های قلیایی و… اشاره کرد. هنگام خرید ورق استیل 309 باید به فاکتورهایی چون گواهی کیفیت محصول، مشخصات فنی آن، خواص مکانیکی و شیمیایی ورق استیل، ابعاد و مقدار ضخامت آن، کاربردهای ورق و… توجه کنید.

راهنمای خرید ورق استیل 309

برای خرید ورق استیل 309 باید به برخی نکات مهم توجه کنید‌ که این نکات به شرح زیر هستند:

• کاربرد ورق: هنگام خرید باید به کاربردهای ورق استیل در شرایط مختلف چون تنش‌های مکانیکی، محیط‌های خورنده و دماهای مختلف توجه کنید. اگر از ورق استیل برای دمای بالا استفاده خواهید کرد، بهتر است ورق استیل 309S را خریداری نمایید. محیط‌های خورنده در سه نوع قلیایی، اسیدی و نمک‌دار دسته‌بندی می‌شوند که می‌توانید با توجه به آن‌ها گرید مناسبی را برای ورق استیل 309 انتخاب کنید.
• ضخامت و ابعاد: ورق استیل در انواع ابعاد و ضخامت‌ها عرضه می‌شود که شما باید با توجه به نیاز خود این ورق را در ضخامت و ابعاد ایده‌ال خریداری نمایید.
• استانداردها: توجه به استانداردهای ملی و بین‌المللی ورق استیل نسوز سبب می‌شود تا ورق استیل متناسب با نیاز خود را تهیه کنید.
• گواهی کیفیت: اگر به‌صورت آنلاین قصد خرید ورق استیل نسوز را دارید، بهتر است از فروشنده تقاضای ارائه گواهی کیفیت نمایید. این گواهی حاوی اطلاعات مهمی مثل خواص مکانیکی و خواص شیمیایی ورق استیل است.
• مشخصات فنی: هنگام خرید به مشخصات فنی ورق استیل چون خواص مکانیکی، ترکیبات شیمیایی، روش تولید، خواص فیزیکی و عملیات حرارتی آن توجه کنید.
• بررسی قیمت: قیمت ورق استیل با توجه به فاکتورهایی مثل مقدار خرید، ابعاد و ضخامت، گرید و… تعیین می‌شود.

گرید های ورق استیل نسوز

از گریدهای پرکاربرد استیل آستنیتی می‌توان به ورق استیل 309 اشاره کرد که به دلیل داشتن مقاومت مناسب در برابر خوردگی و حرارت در صنایع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. گریدهای اصلی این نوع ورق استیل شامل موارد زیر هستند:

• ورق استیل 309: این گرید را با عنوان گرید پایه می‌شناسند. این گرید حاوی ترکیباتی چون نیکل و کروم بوده و مقاومت خوبی در برابر خوردگی و حرارت دارد.
• ورق استیل 309S: این گرید را می‌توان به عنوان نسخه کم‌کربن ورق‌های استیل معرفی کرد. در این نوع گرید مقدار کربن کاهش یافته که این امر سبب افزایش مقاومت ورق استیل 309 در برابر رسوب‌کاری کاربید کروم می‌شود. همچنین این عامل می‌تواند در کاهش احتمال خوردگی بین‌دانه‌ای ورق استیل تأثیر بسیار زیادی بگذارد. گرید ورق استیل 309S برای صنایعی چون جوش‌کاری اهمیت بالایی دارد.

استاندارد های مرتبط با استیل 309

ورق استیل را می‌توان به عنوان آلیاژی بسیار مقاوم معرفی کرد که در صنایع مختلفی کاربرد دارد. برای تضمین کیفیت و خواص مکانیکی ورق استیل 309، برای آن چندین استاندارد مختلف تدوین شده است. از مهم‌ترین استانداردهای تدوین‌شده برای این ورق استیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ASTM A240: این استاندارد از مجموع استانداردهای بین‌المللی برای ورق‌های استیل آستنیتی است. در واقع این استاندارد نشان‌دهنده خواص مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی ورق استیل 309 است.
• AMS 5523: این استاندارد برای مواد ضدزنگ و مقاوم کاربرد دارد و برای ورق‌های استیل که در صنایع هوا و فضا مورداستفاده قرار داده می‌شوند، تدوین می‌شود. درکل می‌توان گفت که استاندارد AMS 5523 شامل مشخصات کلی ورق استیل 309 است.
• EN 1.4828: این استاندارد معادل استاندارد ASTM A240 است. این استاندارد اروپایی مشخصات ورق استیل 309 را شرح می‌دهد.

خواص ورق استیل 309

ورق استیل دارای خواص مختلف شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی است که هرکدام از این خواص کاربردهای مختلفی به همراه دارند. در ادامه مطالب به‌صورت جداگانه می‌توانید با هرکدام از خواص شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی ورق‌های نسوز استیل 309 آشنا شوید.

خواص شیمایی ورق استیل 309

ورق استیل 309 دارای ترکیبات شیمیایی اصلی چون کروم Cr، نیکل Ni و آهن Fe است. این ترکیبات می‌توانند کاربردهای مختلفی در ورق استیل داشته باشند. ورق‌‌های استیل 309 به دلیل داشتن این ترکیبات شیمیایی، برای محیط‌هایی با شرایط خورنده و دمای بالا گزینه ایده‌آلی خواهند بود. از مجموع خواص شیمیایی کلیدی این نوع ورق استیل نسوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاوم در برابر خوردگی: ورق استیل 309 مقاومت بسیار بالایی در برابر عوامل خورنده چون خوردگی عمومی، خوردگی بین‌دانه‌ای و خوردگی حفره‌ای دارد. تشکیل لایه محافظ اکسیدی به‌صورت پایدار روی سطح فلز ورق استیل سبب افزایش مقاومت این ورق نسوز در برابر عوامل خوردگی شده است.
• مقاومت به اکسیداسیون در دماهای بالا: از دیگر خواص شیمیایی ورق استیل نسوز می‌توان به مقاومت بالای آن در دماهای بالا اشاره کرد. این ورق استیل را می‌توانید در محیط‌هایی با دمای بالا تا 1000 درجه سانتی‌گراد استفاده کنید.
• مقاومت به خوردگی تنشی: ورق‌های استیل نسوز در برابر خوردگی‌های تنشی مقاومت بسیار خوبی دارند. خوردگی‌های تنشی براثر تنش‌های مکانیکی و محیط خورنده ایجاد می‌شوند.
• مقاومت بالا در برابر اسیدها: استیل 309 مقاومت ایده‌آلی در برابر اسیدهای آلی چون لاکتیک، سیتریک و استیک دارد. همچنین ورق نسوز در برابر اسیدهای سولفوریک و نیتریک نیز بسیار مقاوم و بادوام است.
• مقاومت بالا در محیط‌های قلیایی: ورق استیل 309 به دلیل داشتن مقاومت عالی در محیط‌های قلیایی، بسیار موردتوجه قرار گرفته است.

خواص فیزیکی ورق استیل 309

ورق استیل 309 به دلیل برخوردار بودن از ترکیبات شیمیایی مختلف، خواص فیزیکی منحصربه‌فردی دارد که از مهم‌ترین خواص فیزیکی آن می‌توان به سازگاری ورق استیل در محیط‌هایی با دمای بالا اشاره کرد. دیگر خواص فیزیکی این ورق استیل نسوز عبارت‌اند از:

• چگالی: ورق استیل دارای چگالی برابر با 7.9 گرم سانتی‌متر مکعب است. وجود عنصرهای سنگین نیکل، کروم و سایر ترکیبات ورق استیل سبب افزایش چگالی آن شده است.
• نقطه ذوب: نقطه ذوب این ورق نسوز در مقایسه با فولادهای کربنی بالاتر بوده؛ زیرا دارای برخی عناصر آلیاژی است. نقطه ذوب ورق استیل 309 از 1400 الی 1500 درجه سانتی‌گراد متغیر خواهد بود.
• هدایت حرارتی: ورق استیل 309 هدایت حرارتی کم‌تری در مقایسه با مس و آلومینیوم دارد. در واقع این نوع استیل به کندی گرما را انتقال می‌دهد؛ ازاین‌رو برای صنایعی که نیاز به عایق حرارتی دارند، کاربرد دارد.
• مدول یانگ: مدول یانگ که به آن مدول کشسانی نیز می‌گویند، نشان‌دهنده مقدار سفتی و سختی ماده‌ها است. مدول یانگ ورق استیل نسوز بسیار بالا است؛ ازاین‌رو استحکام و سفتی ایده‌آلی دارد.
• ضریب انبساط حرارتی: کم‌تر بودن ضریب انبساطی این ورق از فولادهای کربنی سبب مقاومت بالای آن در تغییرات دمایی کاهش خطر دچار شدن ورق استیل به اعوجاج شده است.
• خواص مغناطیسی: از ورق استیل می‌توان برای ساخت تجهیزات پزشکی و در صنایع غذایی استفاده کرد؛ زیرا این ورق ساختار کریستالی آستنتی دارد و کاملاً غیرمغناطیسی است.

مقاومت بالا در برابر سایش و خراشیدگی، مقاومت مناسب در برابر بارهای تکراری و متناوب، شکل‌دهی و خم‌کاری ایده‌آل از دیگر خواص فیزیکی ورق‌های استیل 309 هستند‌.

خواص مکانیکی ورق استیل نسوز

ورق استیل به دلیل داشتن ترکیبات خاص و به دلیل انجام شدن برخی عملیات حرارتی در فرایند تولید آن، از خواص مکانیکی بسیاری برخوردار است که این خواص مکانیکی می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. عواملی چون ضخامت ورق، ترکیبات شیمایی و ساختار میکروسکوپی ورق روی خواص مکانیکی آن تأثیر می‌گذارد. از خواص مکانیکی این نوع ورق استیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استحکام کششی بالا: ورق‌های استیل 309 استحکام کششی بسیار خوبی دارند و می‌توانند به خوبی نیروهای کششی زیاد را تحمل کنند.
• استحکام تسلیم ایده‌آل: این ورق استیل استحکام تسلیم مناسبی دارد که این امر سبب افزایش مقاومت آن در برابر تغییر شکل پلاستیکی شده است.
• انعطاف‌پذیری نسبی: انعطاف‌پذیری بالای ورق نسوز سبب شده تا بتوان این ورق استیل را در اشکال مختلف خم‌کاری نمود و به آن شکل داد.
• سختی مناسب: این ورق استیل سختی قابل تنظیم دارد که شما هنگام انجام عملیات حرارتی مختلف می‌توانید آن را نرم‌تر یا سخت‌تر کنید.
• مقاوم در برابر خستگی: ورق استیل‌های 309 مقاومت بالایی در برابر بارهای متناوب و تکراری دارند‌.

جایگزین های ورق استیل نسوز

در برخی مواقع ممکن است مصرف‌‌کننده بنا بر دلایلی چون هزینه، دسترسی و خواص خاص ورق استیل 309 به دنبال جایگزین دیگری برای آن باشد. برای انتخاب جایگزین ورق استیل باید به عواملی مثل محیط خورنده، خواص مکانیکی و شیمیایی و دمای کار توجه کنید. موارد زیر می‌توانند با توجه به کاربردهای مختلف، جایگزین ایده‌آلی برای ورق استیل نسوز باشند:

• ورق استیل 304: قیمت این نوع استیل کم‌تر از ورق‌های استیل 309 است. ورق‌های استیل 304 مقاومت مناسبی در برابر خوردگی دارند.
• ورق استیل 316: این نوع آلیاژ شباهت زیادی به ورق استیل 309 دارد و برای محیط‌های حاوی کلرید انتخاب مناسبی است. البته هزینه این آلیاژ کمی بالاتر از ورق‌ استیل نسوز خواهد بود.
• فولادهایی برای دمای بالا: فولادهایی چون HK40 و HP40 به دلیل داشتن مقاومت ایده‌آل در محیط‌هایی با دماهای بالا، برای کاربردهای خاص می‌توانند به عنوان جایگزینی مناسب برای ورق‌های استیل 309 معرفی شوند.
• آلیاژهای نیکل پایه: از دیگر‌ جایگزین‌های ایده‌آل برای ورق استیل مدل 309 می‌توان به آلیاژهای اینکونل و مونل اشاره کرد. این آلیاژها مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت و خوردگی دارند؛ بنابراین می‌توانید از آن‌ها در محیط‌هایی با دمای بالا و در شرایط بسیار خورنده استفاده کنید.
• سرامیک‌ها: سرامیک‌های کاربردهای مختلفی برای پوشش‌های کوره دارند و می‌توانند جایگزین مناسبی برای فلزاتی چون ورق‌های استیل نسوز باشند.

کاربرد های ورق استیل 309

ورق‌های استیل 309 کاربردهای مختلفی در صنایع متنوع دارند که از کاربردهای آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• صنایع غذایی: در صنایع غذایی از این ورق نسوز برای ساخت تجهیزات پخت‌وپز و فراوری استفاده می‌شود. از تجهیزات مختلف ساخته‌شده از ورق استیل می‌توان به دیگ‌ها، لوله‌های انتقال‌دهنده مواد غذایی و مخازن اشاره کرد.
• صنایع متالورژی و حرارتی: از ورق‌های استیل نسوز برای ساخت قطعات نوارهای کوره و مبدل‌های حرارتی استفاده می‌شود. مبدل‌های حرارتی به دلیل تماس با سیالات داغ برای ساخت نیاز به ورق استیل نسوز با مقاومت بالا در برابر حرارت دارند.
• صنایع شیمیایی: از دیگر کاربردهای این ورق می‌توان به استفاده از آن در ساخت مخازن و انواع لوله‌هایی که در تماس با مواد شیمیایی خورنده قرار دارند، اشاره کرد. همچنین این ورق استیل برای ساخت قطعاتی چون شیرآلات و پمپ کاربرد دارد.
• صنایع خودروسازی: مقاومت بالای ورق استیل نسوز در برابر حرارت سبب شده تا این ورق در صنعت خودروسازی چون ساخت قطعه‌های اگزوز و موتور کاربرد داشته باشد.
• صنعت هوا و فضا: این ورق استیل می‌تواند برای ساخت تجهیزات هواپیمایی و ماهواره‌ها مفید باشد؛ زیرا مقاومت مناسبی در محیط‌های خورنده دارد.

سخن پایانی

ورق استیل 309 از جمله آلیاژهای پرکاربردی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و دوام مناسب در انواع محیط‌های خورنده و قلیایی در صنایع مختلف کاربردهای بسیاری دارد. این نوع ورق استیل نسوز دارای خواص مختلف مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی است. از این ورق استیل نسوز می‌توانید برای صنایعی که نیاز به عایق حرارتی دارند، استفاده کنید. برخی دلایل چون هزینه بالا و عدم دسترسی به ورق استیل سبب شده تا برخی افراد به دنبال جایگزین مناسبی برای ورق استیل 309 باشند. فولادهایی مثل HP40 و HK40، ورق‌های استیل 304 و 316، سرامیک‌ها یا برخی آلیاژهای نیکل پایه می‌توانند جایگزینی برای این ورق استیل باشند.

سؤالات متداول

ورق استیل 309 چه کاربردهایی دارد؟

این نوع ورق استیل برای صنایع مختلف مثل خودروسازی، متالورژی و حرارتی، صنایع غذایی، هوا و فضا و صنایع شیمیایی کاربرد دارد.

چه نوع ورق‌هایی را می‌توان جایگزین ورق استیل 309 کرد؟

ورق استیل 304 به دلیل مقاومت بالا در برابر دمای بالا و ورق استیل 316 به دلیل مشابهت با ورق استیل 309، گزینه‌های مناسبی برای جایگزین کردن خواهند بود.

ورق‌های استیل 309 دارای چه نوع گریدهایی هستند؟

ورق استیل 309 دارای یک گرید پایه با همین نام و یک گرید با عنوان ورق استیل 309S تحت عنوان نسخه کم‌کربن است. نسخه کم‌کربن آن‌ مقاومت بالایی در برابر انواع خوردگی دارد و برای کارهای جوش‌کاری بسیار مناسب است.

استانداردهای مرتبط با ورق استیل 309 چیست؟

این ورق استیل دارای سه استاندارد بین‌المللی ASTM A240، AMS 5523 و EN 1.4828 است که هرکدام نشان‌دهنده برخی مشخصات کلی و کاربردهای ورق‌های استیل 309 هستند.