یکی از تجهیزات بسیار مهم در صنایع مختلف فرآوری مانند صنایع غذایی، نوشیدنی، لبنیات و…، مخازن استیل هستند. برای ساخت این نوع مخازن که در ابعاد بزرگ ساخته می‌شوند و بسیار مقاوم هستند، از استنلس استیل یا فولاد ضدزنگ استفاده می‌شود. این نوع استیل به دلیل داشتن آلیاژ بالا، در برابر خودگی، حرارت و فشار مقاوم است. این محفظه مایعات از قابلیت نگهداری حجم وسیعی از مواد برخوردار بوده و در آب‌وهوای مرطوب کارایی مطلوبی دارد. از جمله مهمترین کاربردهای مخزن استیل می‌توان به ذخیره اتیل و الکل، نگهداری و ذخیره مواد مختلف نظیر رزین، کشتارگاه‌ها و… اشاره کرد.
مخزن استیل چیست؟
مخزن استیل حداقل واکنش شیمیایی را ارائه می‌دهد و محلی کاملاً مناسب برای نگهداری از مواد مختلف است. به دلیل قرار داشتن این مواد در فرآیند مصرف و فرآوری و اهمیت حفاظت و نگهداری از آن‌ها در صنایع مختلف، از مخزن استیل استفاده می‌شود. این مخازن در ابعاد و اشکال مختلفی به تولید می‌رسند و جانمایی آن‌ها می‌تواند هم به صورت عمودی و هم به صورت افقی باشد. بدون‌شک مخازنی که به صورت عمودی طراحی شده‌اند، فضای کمتری را اشغال می‌کنند. علاوه بر نگهداری مواد مصرفی و فرآورده‌ها، از مخزن استیل با اهداف مختلفی نظیر بهره‌مندی به عنوان همزن یا راکتور، ذخیره آب ساختمان‌ها و… استفاده می‌شود.
معمولاً برای ساخت مخازن استیل از گریدهای ۳۰۴، ۶ یا ۳۰۷ بهره می‌برند که می‌توانند در برابر عوامل محیطی مقاومت بالایی داشته باشند. فولاد استنلس استیل به سبب عدم خوردگی و تحمل در دمای بالا، انتخاب می‌شود و کارایی مطلوبی را نیز از خود نشان می‌دهد. در حالت کلی مخزن استیل در موقعیت‌ها و فضاهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما باید متناسب با فعالیت خود بهترین مخزن را انتخاب کنید تا بتوانید به نتیجه مطلوب دست یابید.
از مهمترین کاربردهای مخازن استیل می‌توان به استفاده از آن‌ها در کارخانههای تولید لبنیات، صنایع دارویی، نگهداری و ذخیره مواد مختلف نظیر رزین، کارخانههای مواد غذایی، ذخیره اتیل و الکل، استفاده به عنوان تانکر حمل مواد غذایی و لبنیات، کشتارگاه‌ها، نگهداشتن مواد شیمیایی، تولید و نگهداری سموم، نگهداری و ذخیره مواد نفتی و اسیدی، کارخانههای تولید روغن و… اشاره کرد.
انواع مخزن استیل
به طور کلی مخازن استیل دارای انواع مختلفی هستند که هر یک از آن‌ها کارایی متفاوتی را نیز ارائه می‌دهند. از مهمترین انواع مخزن استیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
مخزن استیل تک جداره
در میان انواع مخزن استیل یکی از پرطرفدارترین و همچنین پرکاربردترین آن‌ها، مخزن تک جداره است. این مخازن در دو نوع عمودی و افقی ساخته می‌شوند و دارای ماندگاری و استقامت بالایی هستند. در واقع هر چه ضخامت ورق استیل و وزن آن افزایش یابد، این ماندگاری و استقامت بالاتر می‌رود. گنجایش مخزن‌های تک جداره حدوداً ۵۰۰ الی ۱۲۰ هزار لیتر است که با توجه به ظرفیت مخزن، در قطر و ضخامت ورق تفاوت‌هایی ایجاد می‌شود. در ساخت این نوع از مخازن اغلب از ورق استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ استفاده می‌کنند که می‌توانند در برابر نور، گرما و سرما از خود مقاومت نشان دهند و تغییری در آن‌ها به وجود نیاید.
مخزن استیل دوجداره
به منظور نگهداری و جابه‌جایی مواد و سیالات مختلف به خصوص سیالاتی که دمای محیط بر آن‌ها تاثیرگذار بوده، از مخزن استیل دوجداره استفاده می‌شود. تغییر دما می‌تواند باعث فساد برخی از مواد و سیالات شود که استفاده از مخزن دوجداره مانع از این اتفاق جلوگیری خواهد کرد. فرآورده‌های لبنی که در دما و حرارت محیط قرار می‌گیرند اغلب دچار فساد و خرابی خواهند شد که این مخازن می‌توانند به حفاظت از این محصولات کمک کنند. برای عایق کردن این مخزن‌ها از پشم سنگ، پشم شیشه و… استفاده می‌شود.
همچنین در برخی از صنایع نیاز است تا از نشتی جلوگیری شود، در این صورت مخزن دوجداره روی کار می‌آید. در صنایع نفت و گاز به دلیل حساسیتی که به عدم نشتی و حفظ ایمنی وجود دارد، می‌بایست از مخزن دوجداره استفاده شود.
مخزن استیل سه جداره
در میان انواع مخازن استیل یکی از پیچیده‌ترین نوع آن‌ها، مخزن‌های سه جداره هستند که برای حمل مواد و سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ساخت این نوع مخازن از سه لایه آلیاژ همسان یا غیرهمسان استفاده می‌شود که معمولاً از نوع ۳۰۴ یا ۳۱۶ هستند. ظرفیت این مخزن‌ها کاملاً سفارشی بوده و با توجه به نیاز کارفرمای پروژه می‌توان آن را در ابعاد مختلف طراحی و اجرا کرد. گاهی مخزن استیل سه جداره به پروسس تانک نیز شناخته می‌شود و دارای ساختار و عملکرد به خصوص و ویژه‌ای است. این نوع مخازن برای نگهداری طولانی‌مدت گزینه بسیار مناسبی هستند و برای مخلوط‌سازی مواد و تغییر یا تبادل دما به کار برده می‌شوند.
کاربرد مخازن استیل در صنایع مختلف
با توجه به اینکه طراحی هر یک از مخازن استیل متفاوت است، در نتیجه هر یک از آن‌ها عملکرد مختص به خود را دارند. در ادامه به کاربرد هر یک از مخازن استیل در صنایع مختلف اشاره می‌کنیم.
- مخزن استیل تک جداره: نگهداری مواد دارویی، مواد غذایی و همچنین مواد شیمیایی، صنایع نظامی و…
- مخزن استیل دوجداره: در کارخانههای تولیدی صنعت دارو و غذا، صنعت کشاورزی و…
- مخزن استیل سه جداره: صنابع لبنی برای نگهداری یا تولید کره و خامه و…
سخن پایانی
به منظور نگهداری و جلوگیری از ایجاد فساد و تغییرات در بسیاری از سیالات و مواد، باید از مخازن استیل استفاده کرد. این مخازن در انواع مختلفی ساخته می‌شوند و هر یک برای کاربرد خاصی مناسب هستند. از انواع این تجهیز می‌توان به مخزن سه جداره، دو جداره و تک جداره اشاره کرد. معمولاً برای ساخت آن‌ها از ورق استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ استفاده می‌شود. این مخازن در برابر حرارت و دما مقاوم بوده و می‌توانند از مایع و سیالات موجود در برابر حرارت دما به خوبی محافظت کنند. تولید و نگهداری سموم، نگهداری و ذخیره مواد نفتی و اسیدی و… از انواع کاربردهای مخازن استیل هستند.