ورق استیل از نوعی آلیاژ آهن ایجاد می‌شود و به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی از پرکاربرترین محصولات در صنایع مختلف است. ورق‌های استیل به دو دسته استیل بگیر (با خاصیت مغناطیسی) و استیل نگیر (بدون خاصیت مغناطیسی) با گریدهای مختلفی تولید می‌شوند که خریداران با اطلاع از روش‌های تشخیص آنها از یکدیگر می‌توانند آنها را از هم افتراق دهند. ویژگی‌های ظاهری، وزن، مقاومت در برابر خوردگی، حرارت و… از روش‌های تشخیص انواع ورق‌های استیل هستند.
روش تشخیص استیل از آهن
با استفاده از آهنربا می‌توان استیل را از آهن تشخیص داد. البته روش‌های متعددی برای این تشخیص وجود دارد که ساده‌ترین آن با استفاده از آهن انجام می‌شود. لازم است بدانید استیل جذب آهنربا می‌شود و به دو نوع بگیر و نگیر تقسیم می‌شود. به استیل‌هایی که به آهنربا جذب می‌شوند، استیل‌های بگیر و به آن‌هابی که جذب نمی‌شوند، استیل‌های نگیر می‌گویند. مثلا استیل‌های گرید ۴۰۰ به دلیل داشتن کروم جذب آهنربا شده و از استیل‌های بگیر محسوب می‌شوند. به استیل‌های سری ۳۰۰ هم که ترکیبی از نیکل و کروم هستند و جذب آهنربا نمی‌شوند، استیل‌های نگیر می‌گویند.
این استیل‌ها مقاومت و دوام بالاتری دارند. علاوه بر این با استفاده از قطره هیدرولیک اسید نیز می‌توانید استیل را از آهن تشخیص دهید. در این روش لازم است بخشی از استیل را که آسیب‌دیده یا از آن استفاده نمی‌کنید را برداشته و چند قطره هیدرولیک اسید روی آن بریزید. قطره را پس از ۳۰ دقیقه پاک کنید. اگر رنگ آن محل تغییر کرد، استیل است. همچنین توسط نیتریک اسید هم می‌توان این کار را انجام داد. در این روش هم باید چند قطره از نیتریک اسید را روی استیل بریزید؛ اگر واکنشی ایجاد نشد استیل است.
اگر محصول استیل نباشد، بخارهای قهوه‌ای با بوی تند ایجاد می‌شود. در روش دیگری با یک چاقو با جنس فولاد ضدزنگ برای خراش انداختن روی محصول نیاز دارید. اگر روی سطح فلز به‌راحتی خراش ایجاد نشد، محصول استیل است؛ ولی اگر به راحتی خراش ایجاد شد، آهن است. علاوه بر این روش‌ها، می‌توانید به مطالعه لیبل قطعه فلزی هم بپردازید. حروف ss روی لیبل نشان‌دهنده استیل بودن محصول است؛ ولی اگر علائم دیگری هم وجود داشته باشد احتمالا از فولاد دیگری تولید شده است.
روش تشخیص استیل از آلومینیوم
برای تشخیص استیل از آلومینیوم می‌توانید از هیدروکلریک اسید که نوعی قطره شیمیایی خورنده است، استفاده کنید. توسط این روش می‌توانید به صورت قطعی از استیل یا آلومینیوم بودن محصول مطمئن شوید. برای انجام این روش کافی است یک قطره از هیدروکلریک اسید را روی فلز ریخته و پس از ۴۰ دقیقه پاک کنید. اگر واکنشی ایجاد نشد، محصول استنلس استیل است. برای این تشخیص می‌توان از آهنربا هم استفاده کرد. استیل به دلیل داشتن نیکل، جذب آهنربا نمی‌شود. لازم به ذکر است که برخی از فولادهای زنگ‌نزن دارای نوعی استیل هستند که جذب آهنربا می‌شوند.
به عبارتی این روش برای تشخیص همه استیل‌ها مناسب نیست. با توجه به استحکام و وزن محصول نیز می‌توانید استیل را از آهنربا تشخیص دهید. با توجه به اینکه آلومینیوم وزن بیشتر و استحکام کم‌تری نسبت به استیل دارد، می‌توانید این دو فلز را از هم تشخیص دهید. از دیگر روش‌های تشخیص توجه به ظاهر فلز است. آلومینیوم رنگ خاکستری و بافت کدری دارد؛ ولی استیل سطحی صاف و براق دارد. رنگ استیل بیشتر نقره‌ای است تا خاکستری.
نحوه تشحیص استیل اصل
ساده‌ترین روش برای تشخیص استیل اصل، استفاده از آهنربا است. آهنربا را به محصول موردنظر نزدیک کنید، اگر محصول جذب آهنربا شد احتمالا استیل اصل نیست و دارای ناخالصی‌هایی مانند آلومینیوم است. استیل اصل جذب آهنربا نمی‌شود. روش دوم استفاده از اسید هیدرولیک است. اسید هیدرولیک را روی قسمت کوچک و بلااستفاده محصول خود بریزید و نیم ساعت صبر کنید. پس از نیم ساعت می‌توانید اسید هیدرولیک را پاک کنید. اگر رنگ آن قسمت تغییر کرد، استیل شما اصل است. در روش دیگر از اسید نیتریک نیز می‌توان برای این منظور استفاده کرد. چند قطره از این ماده خورنده را روی فلز بریزید، اگر واکنشی ایجاد نشد، استیل اصل است.
ایجاد بخار و بوی نامطبوع خبر از اصل نبودن استیل می‌دهد. سولفات مس هم به این تشخیص کمک می‌کند. در این روش لازم است لایه‌ای نازک از فولاد را برداشته و سولفات مس و یک قطره آب را روی سطح محصول بریزید. اگر محصول استیل اصل باشد، تغییر رنگ نمی‌دهد. رنگ استیل‌های تقلبی یا آن‌هایی که منگنز زیاد و آلیاژ کمی دارند، بنفش می‌شود. تست جرقه هم روش دیگری است. با قرار دادن ورق استل روی دستگاه سنگ‌زنی و توجه به نوع جرقه می‌توان استیل اصل را شناسایی کرد.
جرقه‌های شاخه‌ای نشان‌دهنده وجود فولاد کروم یا ضدزنگ کروم نیکل است. جرقه‌های متوسط با گره‌های متراکم خبر از وجود فولاد با درصد منگنز بالا یا نیتروژن با ترکیب منگنز می‌دهند. با این حال استفاده از محلول شناسگر استیل دقیق‌ترین روش برای شناسایی استیل اصل است. علاوه بر این توسط کد روی محصول نیز می‌توانید اصل بودن آن را تشخیص دهید. کدهای 8-18،10-18، 304، 316، S،SS، W و CS نشان‌دهنده استیل اصل هستند.
تشخیص استیل بگیر و نگیر
با استفاده از آهنربا می‌توان استیل بگیر و نگیر را از هم تشخیص داد. استیل‌های بگیر جذب آهنربا می‌شوند و استیل‌های نگیر جذب نمی‌شوند. به عنوان مثال ورق استیل سری 300 به دلیل داشتن کروم جذب آهنربا نشده و می‌توان تشخیص داد از نوع نگیر است.
تشخیص استیل ۳۰۴ از ۳۱۶
از پرکاربردترین استیل‌های نگیر می‌توان به استیل سری ۳۰۴ و استیل سری ۳۱۶ اشاره کرد. استیل‌های سری ۳۱۶ به دلیل داشتن مولیبدن گرید مقاومت بالاتری در برابر اسید و کلراید دارند و هنگام مقایسه آن با سری ۳۰۴ متوجه می‌شوید که سری ۳۱۶ نگیرتر است. با استفاده از یک آهنربای قوی خواهید دید که استیل ۳۰۴ جذب می‌شود؛ ولی ۳۱۶ جذب نمی‌شود. با آنالیز ترکیبات این دو فلز هم می‌توان آنها را از هم تشخیص داد. ورق 304 دارای 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل است؛ در حالیکه ورق 316 ،16 درصد کروم، 10 درصد نیکل و 2 درصد مولیبدن دارد. مولیبدن مقاومت استیل را در برابر خوردگی ناشی از کلریدها مانند آب دریا افزایش می‌دهد.
تشخیص انواع ورق استیل با توجه به گرید ورق
ورق‌های استیل با گریدهای مختلف که ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند، تولید می‌شوند. انواع ورق استیل را باتوجه به گرید و آلیاژ آنها می‌توان تشخیص داد. گرید استیل‌های مختلف نیز در آزمایشگاه با مشخص کردن عناصر سازنده ورق تعیین می‌شود.
نحوه تشخیص ورق استیل سری ۲۰۰
برای تشخیص ورق‌های استیل سری ۲۰۰ باید بدانید، کروم، منگنز و نیکل بیشترین درصد را در ترکیبات آن دارند. این ورق‌ها را از روی ظاهر صاف و بدون حباب‌شان هم می‌توان شناخت. استیل‌های سری ۲۰۰ سطحی صاف با نقص‌های ظاهری بزرگ دارند.
نحوه تشخیص ورق استیل سری ۳۰۰
تشخیص ورق‌های سری ۳۰۰ به دلیل تنوع و کاربرد گسترده بسیار مهم است. به عنوان مثال ورق سری ۳۰۲ با کربن کم‌تر مقاومت بالایی در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهد. ورق سری ۳۰۳ به دلیل داشتن گوگرد و فسفر خاصیت شکل‌پذیری بالایی دارد. به ورق‌های سری ۳۰۴ به دلیل جذب نشدن به آهنربا، استیل‌های نگیر می‌گویند. ورق سری ۳۰۶ در برابر دمای بالای ۲۰۰۰ درجه فارنهایت هم از خود مقاومت نشان می‌دهد؛ علاوه بر این با تماس دادن اسید سولفوریک، هیدرولیک، استیک، فرمیک و محیط‌های کلری با این ورق استیل و مشاهده مقاومت آن، می‌توان استیل سری ۳۰۶ را تشخیص داد. ورق‌های سری ۳۲۱ هم دارای تیتانیوم هستند.
نحوه تشخیص ورق استیل سری ۴۰۰
ورق‌های استیل ۴۰۰ به دلیل داشتن کروم و مولیبدن، از استیل‌های بگیر محسوب می‌شوند. این استیل‌ها مقاومت بالایی در برابر سایش و خوردگی دارند. ورق‌های گرید ۴۲۰ نیز مقاومت بالایی در محیط‌های اسیدی از خود نشان می‌دهند. ورق استیل سری ۴۳۰ هم از استیل‌های بگیر بوده و در صنایعی که زیبایی ظاهری مهم است، استفاده می‌شود.
نحوه تشخیص ورق استیل سری ۵۰۰
باتوجه به مقدار کروم بالا و مقاومت در برابر حرارت می‌توان ورق‌های گرید ۵۰۰ را تشخیص داد.
نحوه تشخیص ورق استیل سری ۶۰۰
برای تشخیص ورق سری ۶۰۰ نیز کافی است به درصد ترکیبات آن توجه کرد. استیل‌های گرید ۶۳۰ تا ۶۳۵ از فولادهای ضدزنگ نیمه جامد محسوب می‌شوند که ۱۷٪ کروم و ۴٪ نیکل دارند.
نحوه تشخیص استیل ۳۰۴ با ۳۱۶
ورق‌های استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ از پرطرفدارترین ورق‌های استیل به شمار می‌آیند. این ورق‌ها به دلیل فروش بالا نسبت به سایر استیل‌ها مقرون‌به‌صرفه است؛ به همین دلیل تشخیص استیل ۳۰۴ از ۳۱۶ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خریداران به شمار می‌آید. ظاهر این دو ورق استیل بسیار شبیه هستند و در آزمایشگاه نیز تشخیص آنها دشوار است. آزمایش‌هایی که به تشخیص ورق ۳۰۴ از ۳۱۶ کمک می‌کنند به کمک تجهیزات گران قیمت و مواد خطرناک انجام می‌شوند. با این حال دو روش ساده برای شناساییی آنها وجود دارد. در ترکیبات ورق‌های گرید ۳۱۶، ۲ درصد مولیبدن وجود دارد که به مقاومت بیشتر در برابر خوردگی کمک می‌کند. ورق‌های سری ۳۱۶ نسبت به ۳۰۴ مقاومت بالاتری داشته و به دلیل گران بودن مولیبدن، قیمت بالاتری دارند.
نحوه تشخیص استیل ۳۰۴ با ۲۰۱
با اینکه ورق‌های ۳۰۴ و ۲۰۱ گریدهای مختلفی دارند؛ ولی تشخیص آنها کمی دشوار است. یکی از آسان‌ترین روش‌ها برای افتراق این دو ورق استیل توجه به ظاهر آنها است. ورق گرید ۲۰۱ به دلیل داشتن منگنز بیشتر ظاهر تیره‌تری نسبت به گرید ۳۰۴ دارد. پس برای تشخیص گرید ۳۰۴ و ۲۰۱، فلزی که سطح روشنی دارد استیل ۲۰۱ بوده و آلیاژ با سطح تیره ۳۰۴ است. لازم به ذکر است که این تفاوت رنگ را نمی‌توان با چشم غیر مسلح تشخیص داد. بدین ترتیب از مقایسه ترکیب شیمیایی آنها روش دقیق‌تری برای تشخیص‌شان محسوب می‌شود.
تفاوت ترکیبات به کار رفته در گریدهای ۳۰۴ و ۲۰۱ هم به شناسایی آنها کمک می‌کند. از درصد عناصر موجود در ورق استیل ۲۰۱ می توان به ۱۵ درصد کروم و ۵ درصد نیکل اشاره کرد. ورق استیل ۳۰۴ نیز دارای ۱۸ درصد کروم و ۹ درصد نیکل است. ورق گرید ۳۰۴ به دلیل داشتن نیکل و کروم بیشتر نسبت به گرید ۲۰۱ مقاومت بیشتری در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهد. زیاد بودن کروم و نیکل در ورق ۳۰۴ باعث افزایش قیمت آن نسبت به ورق ۲۰۱ هم شده است. همچنین استیل ۲۰۱ دارای کربن بیشتری نسبت به استیل ۳۰۴ است؛ بدین ترتیب گرید ۲۰۱ شکننده‌تر از ۳۰۴ خواهد بود.
نحوه تشخیص ورق استیل نسوز
اکثر آلیاژهای ورق استنلس استیل از ورق‌های نسوز هستند. یکی از راه‌های شناسایی استیل نسوز توجه به گریدهای ورق استیلی که مقاومت بالای در برابر حرارت دارند، است. تعدادی از معروف‌ترین ورق‌های استیل نسوز که مقاومت بالایی در برابر حرارت از خود نشان می‌دهند شامل ورق استیل نسوز ۳۰۹، ورق استیل نسوز ۳۰۹s، ورق استیل نسوز ۳۱۰، ورق استیل نسوز S۳۱۰، ورق استیل نسوز ۳۲۱، ورق استیل نسوز ۳۳۰ می‌شوند. ورق استیل‌های گفته شده با ورق‌های نسوز سرامیکی، آزبست، گرافیت، کلینگریت و… از ورق‌های نسوز محسوب می‌شوند.
نحوه تشخیص انواع ورق استیل نسبت به دیگر ورق ها
باتوجه به شکل ظاهری، وزن، خاصیت مغناطیسی، مقاومت در برابر خوردگی و آزمایش شیمیایی می‌توان استیل را از دیگر ورق‌ها تشخیص داد. به عنوان مثال ورق‌هایی که سطحی صاف و صیقلی با رنگ روشن و نقره‌ای دارند استیل هستند؛ ولی ورق‌های با سطح کدر و مات از فولاد هستند. لازم به ذکر است که ورق گالوانیزه که نوعی ورق فولادی است هم سطح صافی دارد و بهتر است با اطلاع از روش تشخیص ورق گالوانیزه از فولاد این دو را هم از هم افتراق دهید. از روی وزن هم می‌توان به تشخیص ورق استیل و دیگر ورق‌ها پرداخت. از آنجایی که ورق آلومینیوم و استیل ظاهری مشابه و نقره‌ای رنگ دارند برای تشخیص آنها می‌توانید به وزن‌شان توجه کنید.
وزن ورق استیل نسبت به آلومینیوم سنگین‌تر است. با آزمایش خاصیت مغناطیسی نیز می‌توانید استیل را تشخیص دهید. اگر بدانید کدام ورق‌های استیل بگیر هستند می‌توانید با استفاده از یک آهنربا ورق‌های بگیر را از سایر ورق‌ها شناسایی کنید؛ همچنین مقاومت در برابر خوردگی هم از دیگر روش‌های موثر است. ورق‌های استیل نسبت به ورق‌های فولادی مقاومت بیشتری در برابر خوردگی از خود نشان می‌دهند. در نهایت دقیق‌ترین روش برای تشخیص استیل از دیگر ورق‌ها، انجام آزمایش شیمیایی برای رسیدن به درصد عناصر این ورق‌ها است. در همه ورق‌های استیل می‌توان ترکیبات زیر را مشاهده کرد:
- حداقل ۱.۵٪ کروم
- حداکثر ۱.۲٪ کربن
- سایر عناصر آلیاژی مانند نیکل، مولیبدن، منگنز، کم کربن و…
نحوه تشخیص استیل ۳۰۴ با ۳۱۶ چگونه است؟
از آنجایی که استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ از نظر ظاهری شبیه هم هستند، برای شناسایی آنها می‌توان از آزمایش مغناطیسی و آزمایش حساسیت به اکسیداسیون استفاده کرد. استیل ۳۱۶ خاصیت مغناطیسی داشته و جذب آهنربا می‌شود؛ ولی گرید ۳۰۴ غیرمغناطیسی است. به وسیله یک آهنربای قوی می‌توان این دو ورق استیل را از هم تشخیص داد. همچنین در آزمایش حساسیت به اکسیداسیون می‌توانید یک قطره اسید نیتریک روی سطح فلز بریزید. اگر رنگ سطح فلز قهوه‌ای شود، می‌توانید بفهمید استیل از گرید ۳۱۶ است. همچنین توسط آزمایش‌های شیمیایی مانند آنالیز فلزات هم این دو ورق استیل را از هم افتراق دهید. علاوه بر این استفاده از سمباده نیز می‌تواند به شناسایی این دو فلز کمک کند. در این روش ابتدا باید سطح محصول را سمباده زده و سپس محصول decapoli 316/404 را روی آن بریزید. اگر ورق استیل ۳۱۶ باشد، رنگ آن به زرد تغییر می‌کند.
برای تشخیص استیل ۳۰۴ با ۲۰۱ چه کار کنیم؟
برای تشخیص استیل ۳۰۴ و ۲۰۱ می‌توان به قیمت، دوام، مقاومت در برابر خوردگی و… آنها توجه کرد. هرچه نیکل موجود در ترکیبات یک فلز بیشتر باشد، قیمت آن هم بالاتر خواهد بود. بدین ترتیب استیل ۳۰۴ به دلیل داشتن نیکل بیشتر، گران تر از استیل گرید ۲۰۱ است. همچنین گرید ۳۰۴ مقاومت بالاتری هم در برابر خوردگی دارد. علاوه بر این دوام استیل هم عاملی موثر در شناسایی محسوب می‌شود. کم بودن تراکم و چگالی استیل گرید ۳۰۴ نسبت به ۲۰۱ منجر به کاهش مقاومت آن هم می‌شود. از آنجایی که استیل ۲۰۱ نسبت به ۳۰۴ منگنز بیشتری دارد، دوام بیشتری هم از خود نشان می‌دهد.
برای تشخیص انواع ورق استیل نسبت به دیگر ورق ها باید چه کار کرد؟
باتوجه به ظاهر صاف و نقره‌ای رنگ ورق استیل می‌توان آن را از سایر ورق‌های فولادی که رنگ کدری دارند، تشخیص داد. همچنین ورق‌های استیل مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته و دارای کروم، کربن، نیکل، مولیبدن و منگنز هم هستند. خاصیت مغناطیسی استیل‌های بگیر هم به تشخیص آنها از دیگر ورق‌ها کمک می‌کند.
نحوه تشخیص ورق استیل نسوز چگونه است؟
از ویژگی‌های ورق استیل نسوز که به تشخیص آنها کمک می‌کند، می‌توان به مقاومت در برابر حرارت و اکسید شدن اشاره کرد. ورق استیل‌های نسوز به دلیل داشتن لایه اکسیدی پوسته پوسته هم نمی‌شوند.
سخن پایانی
با اطلاع از روش‌های تشخیص انواع ورق استیل می‌توان با ویژگی‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌های آنها آشنا شد. از مهم‌ترین روش‌های تشحیص استیل اصل می‌توان به استفاده از آهنربا، اسید هیدرولیک، اسید نیتریک، سولفات مس، محلول تشخیص استیل و مطالعه کد روی لیبل آن اشاره کرد. از عوامل کمک کننده به تشخیص انواع ورق استیل با گریدهای مختلف نیز می‌توان وزن، مقاومت در برابر خوردگی، تغییر رنگ در برابر اسید نیتریک، قیمت و… را نام برد. با داشتن اطلاعات کافی درمورد روش تشخیص انواع ورق استیل و ترکیبات آلیاژ آنها می‌توان هنگام خرید هم انتخاب مناسبی کرد.