استیل، این آلیاژ منحصر به فرد، در بسیاری از صنایع مانند خودروسازی و تولید مبلمان پرکاربرد است. با وجود جذاب و درخشان بودن رنگ استیل به طور طبیعی، در بسیاری از مواقع برای ساخت یک محصول چشم‌نواز می‌بایست آن را رنگ کنند. استیل را می‌توان با روش‌های مختلفی مانند رنگآمیزی پودری، رنگآمیزی الکترواستاتیک و … به رنگ مدنظر درآورد. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و به همین دلیل باید با آگاهی کامل نوع رنگآمیزی را انتخاب کرد. رنگآمیزی همچنین به فرسودگی دیرتر استیل کمک می‌کند و طول عمر آن را افزایش می‌دهد.
استیل چیست؟
استیل، آلیاژی از آهن و کربن است که در مقایسه با سایر اشکال آهن، استحکام و مقاومت بالایی در برابر شکسته شدن دارد. فولاد به دلیل خواص خود و همچنین هزینه کم، یکی از متداول‌ترین آلیاژها شناخته می‌شود که در ساختمان‌سازی، میله‌های تقویت‌کننده بتن، پل‌ها، زیرساخت‌ها، ابزار، کشتی‌ها، قطارها، اتومبیل‌ها، دوچرخه‌ها، ماشین‌آلات، لوازم الکتریکی، مبلمان و سلاح‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رنگ آمیزی استیل
برای رنگآمیزی استیل روش‌های متعددی وجود دارند که باید بر اساس محیطی که در نهایت استیل در آن قرار می‌گیرد و سایر فاکتورها مانند اهمیت جذابیت ظاهری و…، روش مناسب برای رنگ زدن این آلیاژ را انتخاب کرد.
رنگ آمیزی پودری استیل
امروزه رنگآمیزی پودری استیل به دلیل دوام استثنایی، سازگاری با محیط زیست و ارائه طیف گسترده‌ای از گزینه‌های انتخاب رنگ، به محبوبیت زیادی دست یافت. این فرآیند شامل اعمال یک پودر خشک روی سطح فلز می‌شود که در نهایت با استفاده از جریان الکتریکی روی سطح می‌چسبد و برای ایجاد یک پوشش جذاب، بسیار کاربردی است.
فرآیند پوشش پودری شامل چندین مرحله متمایز است تا در نهایت بتوان از ایجاد یک روکش ثابت و با کیفیت بالا اطمینان حاصل کرد. از مزایای این روش رنگآمیزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- دوام زیاد: پوشش پودری روکشی محکم و با دوام ایجاد می‌کند که در برابر خراشیدگی و محو شدن مقاوم است و همچنین تضمین می‌کند که محصول فلزی ظاهر و عملکرد خود را حتی در شرایط سخت حفظ خواهد کرد.
- مقاومت در برابر خوردگی: پوشش پودری یک مانع محافظ ایجاد می‌کند که از سطح فلز در برابر رطوبت و عناصر محیطی محافظت می‌کند و در نتیجه، خطر خوردگی و تشکیل زنگ به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
- تنوع رنگی بالا: پوشش‌های پودری در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها و بافت‌ها وجود دارند که به طرح‌های خلاقانه و قابل تنظیم برای مطابقت با هر سلیقه‌ای اجازه عملی شدن می‌دهند.
- سازگار با محیط زیست: رنگآمیزی پودری کمترین ضایعات را تولید می‌کند و حاوی ترکیبات آلی فرار (VOCs) نیست. در نتیجه، سبب آلودگی هوا و اثرات زیست محیطی نخواهد شد.
- مقرون‌به‌صرفه بودن: با توجه به راندمان بالا، حداقل اتلاف مواد و کاهش مصرف انرژی در طول فرآیند وجود دارد و چه برای تولیدکنندگان و چه مصرف‌کنندگان، مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.
کاربرد رنگ آمیزی پودری
با توجه به ویژگی‌های این روش همانند مقرون‌به‌صرفه بودن، سازگاری با محیط زیست، مقاومت بالا در برابر خوردگی و… می‌توان از رنگآمیزی پودری در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، ساخت مبلمان و… استفاده کرد.
رنگ آمیزی الکترواستاتیک استیل
رنگآمیزی الکترواستاتیک فرآیندی است که از ذرات باردار برای رنگآمیزی کارآمدتر قطعه استفاده می‌کند. رنگ به صورت ذرات پودری یا مایع اتمیزه شده، در ابتدا به سمت استیل اسپری می‌شود و سپس با یک بار الکترواستاتیکی قوی که در نتیجه الکتریسیته ساکن است، به سمت فلز شتاب می‌گیرد و کاملاً به آن می‌چسبد. در نهایت استیل به طور کامل رنگآمیزی می‌شود و ظاهری جذاب به خود می‌گیرد.
رنگ آمیزی با رنگ‌های پلیمری استیل
در این روش، رنگ‌های پلیمری را روی استیل اسپری می‌کنند که پس از خشک شدن، به سبب خواص ویژه خود کاملاً به سطح فلز می‌چسبند. این پوشش سبب محافظت در برابر خوردگی ناشی از آب و سایر عوامل محیطی می‌شود.
رنگ‌های آپوکسی
این رنگ‌ها به وفور در محیط دریایی و صنعتی کاربرد دارند؛ چراکه مقاومت در برابر خوردگی رنگ‌های آپوکسی بسیار بالا است و در نتیجه در این محیط‌ها عمر فلز افزایش قابل توجهی خواهد داشت. علاوه بر این، استفاده از این رنگ زیبایی خاصی به استیل می‌بخشد.
رنگ‌های پلی اورتان
رنگ‌های پلی اورتان مقاومت بسیار بالایی در برابر نور خوشید، رطوبت و سایش دارند. چسبندگی بالای این رنگ روی فلز سبب می‌شود تا محافظت از آن کاملاً تضمین شود. از رنگ‌های پلی اورتان برای رنگآمیزی استیل به خصوص در محیط‌های در معرض نور خورشید استفاده می‌کنند.
پوشش‌های نیترید تیتانیوم
این پوشش که از ترکیب تیتانیوم و نیتروژن ساخته شده، رنگ طلایی بسیار زیبایی دارد و به همین دلیل می‌توان از آن برای کاربردهای تزئینی استیل استفاده کرد. پوشش نیترید تیتانیوم همچنین در تولید ایمپلنت‌های پزشکی به کار برده می‌شود.
رنگ‌های آکریلیک
رنگ‌های آکریلیک به دلیل امکان استفاده روی اکثر مواد، بسیار پرکاربرد شده‌اند. البته، عدم وجود مواد مضر در این نوع رنگ نیز در کاربرد وسیع آن بی‌تاثیر نیست. از رنگ‌های آکریلیک می‌توان برای پروژه‌های دکوراسیون در ساختمان استفاده کرد و ظاهری جذاب به آن بخشید.
پوشش‌های فلوروپلیمری
از پوشش فلوروپلیمری برای محیط‌هایی استفاده می‌شود که در مواجهه طولانی با مواد خورنده قرار دارند؛ زیرا این پوشش در برابر خوردگی در دمای بالا، مقاومت عالی از خود نشان می‌دهد. از کاربردهای این پوشش می‌توان استفاده در سطوح داخلی لوله و اتصالات، تانک‌ها و… را نام برد.
رنگ آمیزی سطحی استیل
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، می‌توان برای افزایش جذابیت ظاهری استیل و مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش، این آلیاژ را رنگآمیزی کرد. با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف، می‌توان از روش‌ها مختلف رنگآمیزی مانند رنگآمیزی الکترواستاتیک، رنگآمیزی با رنگ‌های پلیمری، رنگ‌های آکریلیک و… استفاده کرد.
عوامل مهم در انتخاب رنگ
اگر قرار است که استیل در محیط آبی و مرطوب قرار بگیرد، پیشنهاد ما استفاده از رنگ‌های آپوکسی است. از طرف دیگر آلیاژی که احتمالاً مدت زیادی در فضای باز می‌ماند، می‌بایست با رنگ‌های پلی اورتان پوشش داده شود.
پس همان‌طور که مشخص است، محیط تاثیر زیادی در انتخاب نوع پوشش دارد. گاهاً هزینه پوشش نیز اهمیت پیدا می‌کند. برای مثال، پوشش نیترید تیتانیوم به خاطر رنگ طلایی منحصر به فرد خود، دارای قیمت بالایی است و نمی‌توان از آن برای رنگآمیزی سطوح خیلی بزرگ استفاده کرد.
توصیه‌های رنگ کاری استیل
پرایمر برای رنگآمیزی فلز ضروری است. اگر سطح فلز قبلا رنگ شده، باید رنگ قدیمی، زنگ‌زدگی، گریس و کثیفی را با استفاده از کاغذ سنباده یا برس سیمی پاک کنید. اگر فلز صاف است و هیچ آلودگی و کثیفی روی آن قرار ندارد، باز هم باید سطح فلز را با سنباده‌زدن خراش دهید تا پرایمر بتواند به سطح بچسبد.
سنباده می‌تواند با صاف کردن سطح فلز عیوب آن را نیز برطرف کند. در نهایت رنگ مناسب شرایط استیل را انتخاب کرده و چندین لایه رنگ روی استیل اعمال کنید؛ چراکه این کار سبب محافظت بیشتر از آن خواهد شد.
مزایای رنگ آمیزی استیل به عنوان یک روش حفاظتی و تزئینی
رنگآمیزی استیل به دلیل ایجاد یک لایه محافظتی روی فلز و بخشیدن جلوه و ظاهری خاص به آن، با مزایای بسیاری همراه است که از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد.
- افزایش زیبایی ظاهری فلز
- افزایش مقاومت فلز در برابر خوردگی در شرایطی همچون رطوبت، تماس مستقیم با نور خورشید و…
- مقاومت از فلز در برابر سایش
- افزایش دوام فلز
- کاهش هزینه‌های تعمیر و تعویض آلیاژ
کاربرد رنگ آمیزی استیل
رنگآمیزی استیل علاوه بر ایجاد یک لایه پوششی برای فلز، دارای کاربردهای دیگری نیز بوده که به شرح زیر هستند.
- رنگآمیزی لوازم آشپزخانه مانند اجاق گاز و فر: در این وسایل که فلز در معرض دمای بالا قرار می‌گیرد، می‌بایست با رنگآمیزی مناسب، از آلیاژ کاملاً محافظت کرد.
تابلوهای بیرون از خانه: باید با یک پوشش مناسب از فرسایش مواردی مانند تابلوهای راهنمایی و رانندگی که به مدت طولانی در معرض آفتاب هستند، جلوگیری کرد.
- صنایع به کار رفته در دکوراسیون: برای ایجاد یک ظاهر جذاب و دلپذیر در دکوراسیون داخلی، می‌توان از رنگآمیزی استیل استفاده کرد.
- تجهیزات صنعتی: در این تجهیزات که احتمال خوردگی و آسیب به استیل بالا است، رنگآمیزی می‌تواند سلامت آلیاژ را تضمین کند.
- صنایع خودروسازی: در این صنایع نیز برای افزایش جذابیت ظاهری و همچنین محافظت، به وفور از رنگآمیزی استیل استفاده می‌شود.
معایب رنگ آمیزی استیل
در کنار مزایای بسیار، رنگآمیزی استیل با معایبی نیز همراه است که به شرح زیر هستند.
- ممکن است نیاز به تمدید رنگ باشد؛ زیرا رنگ با گذشت زمان محو می‌شود.
- هزینه رنگ به خصوص در انواع باکیفیت بالاست. همچنین، گاهاً نیاز است رنگ را به صورت چند لایه استفاده کرد که باز هم سبب افزایش هزینه می‌شود.
- ممکن است یک بخش از سازه نسبت به بخش دیگر در معرض آفتاب بیشتری قرار گیرد و در طول زمان باعث محو شدن نامتقارن رنگ شود.
- خراشیده شدن فلزی که رنگ شده بیشتر از فلز بدون رنگ در نظر می‌آید و ظاهر آن را ناخوشایند می‌کند.
کلام آخر
رنگآمیزی استیل امروزه به سبب داشتن فواید متعدد از جمله زیبایی بصری، افزایش دادن مقاومت آلیاژ در برابر خوردگی و همچنین افزایش مقاومت در برابر سایش، به محبوبیت زیادی دست یافت. انواع مختلفی از رنگ‌ها و روش‌های رنگآمیزی استیل وجود دارند که باید بر اساس نوع کاربرد فلز روش مناسب را انتخاب کرد. قبل از رنگآمیزی استیل، سطح آن را کاملاً تمیز کرده و با سنباده صاف کنید تا رنگ به بهترین نحو روی فلز بنشیند.