ورق‌های استیل دارای انواع مختلفی هستند که سه مورد از معروف‌ترین آن‌ها را استیل آستنیتی، مارتنزیتی و فریتی می‌دانند. یکی از پرکاربردترین این نوع ورق‌های استیل، آستنیتی است که در برابر خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. در واقع به یک ساختار کریستالی که در گریدهای مختلف استیل مورد استفاده قرار می‌گیرد، آستنیت می‌گویند. این ورق استیل که در ابعاد و شکل‌های مختلفی تولید می‌شود و به صورت ورق، لوله، پروفیل و… قابل استفاده است، در صنایع نفت و گاز، هوافضا، قضایی و… کارایی مطلوبی را ارائه می‌دهد.
استیل آستینی چیست؟
در حالت کلی ورق استیل آستنیتی نمونه‌ای از ورق فولادی ضدزنگ است که به دلیل استحکام بالا و همچنین دوام و مقاومت بسیار در برابر خوردگی مورد توجه قرار گرفته است. در واقع پارامترهای مختلفی چون امکان تمیز کردن آسان، نگهداری ساده، سازگاری با محیط زیست و… باعث می‌شوند تا این ورق استیل در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. استیل آستینتی جزء متداول‌ترین گردیدهای استیل است که خود شامل گریدهای مختلفی می‌شود و همگی دارای ساختار آستنیتی هستند.
گریدهای سری ۲۰۰ همگی جزء استیل استنلس آستنیتی هستند و استیل ۳۱۶،استیل ۳۰۴ و… نیز از آلیاژهای آن محسوب می‌شوند. ترکیبات هر یک از این گریدها متفاوت بوده که همین امر باعث می‌شود تا در ویژگی‌هایی نظیر مقاومت در برابر خوردگی، شکل‌پذیری و…. تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند.
خواص فولاد زنگ نزن آستینی
آستنیت که یک محلول جامد فلزی محسوب می‌شود، از آهن و کربن به وجود می‌آید. در ورت قرارگیری فولادها در دمای بالاتر از ۷۲۳ درجه سانتی‌گراد، این ساختار تشکیل خواهد شد. اگر به سراغ افزودن برخی از عناصر آلیاژی بروید، می‌توانید این دما را کاهش یا افزایش دهید. باید توجه داشته باشید که آستنیت دارای خاصیت مغناطیسی نیست و به همین دلیل استیل آستنیتی غیرمغناطیسی و به اصطلاح نگیر است. اگر به شبکه کریستالی آستنیت توجه کنید، می‌توانید شاهد شبکه FCC باشید. ترکیباتی مانند نیتروژن، نیکل و منگنز نیز می‌توانند پایداری این فاز را افزایش دهند.
ساختار ورق استیل آستنیتی
اصلی‌ترین عنصر موجود در ورق استیل آستنیتی، نیکل نام دارد که عنصر پایدارکننده آن به حساب می‌آید. علاوه بر این، کروم نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند و معمولاً جزء عناصر آلیاژی فولادهای ضدزنگ است و می‌تواند باعث پایداری فاز فریت شود. برای بررسی ساختار استیل بر اساس میزان عناصر آلیاژی، باید به سراغ دیافراگم شفلر رفت تا بتوان این ساختار را تعیین کرد. برای تعیین ریزساختار در این دیافراگم از میزان کروم معادل و نیکل معادل استفاده شده است. در حالت کلی در ساختار فولادهای ضدزنگ آستنیتی، آن هم از سری ۳۰۰، حداقل 10.5 درصد کروم و حداقل ۸ درصد نیکل وجود دارند.
ویژگی ورق‌های آستنیتی
ویژگی‌ها و خصوصیات ورق‌های آستنیتی، کارایی بالای آن‌ها را تضمین می‌کنند و به همین دلیل تقاضا برای تهیه این ورق‌ها در بازار افزایش یافته است. شاید جالب باشد بدانید که تقریباً سه چهارم بازار جهانی فولاد را این نوع فولادها تشکیل می‌دهند. از جمله ویژگی‌های ورق‌های آستنیتی می‌توان موارد زیر را نام برد.
- مقاومت در برابر خوردگی: هر کدام از گریدهای آستنیتی در برابر خوردگی، مقاومت بسیار مطلوبی از خود نشان می‌دهند. برای مثال ورق استیل ۳۱۶ در برابر خوردگی‌های شیمیایی یا آب دریا مقاومت بالایی دارد و در برابر ترک‌خوردگی تنشی نیز مقاوم است.
- مقاومت در برابر حرارت: مقاومت بالا در برابر حرارت، یکی از فاکتورها و ویژگی‌های مهم ورق استیل آستنیتی است که می‌تواند در دماهای بالا و ساخت کوره‌های صنعتی، گزینه‌ای ایده‌آل باشد. برخی از گریدهای این ورق استیل با نام استیل نسوز شناخته می‌شوند و در واقع مقاومت بالایی را ارائه می‌دهند. اگر تمایل دارید تا به سراغ آلیاژهای نسوز استیل بروید، می‌توانید استیل ۳۱۰ و ۳۲۱ را انتخاب کنید.
- شکل‌پذیری: شما به سادگی می‌توانید ورق‌های آستنیتی را به صورت سرد یا گرم شکل دهید؛ چراکه این ورق‌ها از قابلیت شکل‌پذیری خوبی برخوردار هستند.
- جوشکاری: جوشکاری مطلوب یکی دیگر از ویژگی‌های گریدهای آستنیتی استیل است که این امکان را به شما می‌دهد تا روش‌های مختلف جوشکاری را روی آن‌ها پیاده کنید. برای پیش گرم یا پس گرم، باید به نوع گرید مورد استفاده توجه داشته باشید؛ چراکه هر گرید برای جوشکاری، دارای استانداردهای خاص خود است.
کاربردهای ورق استیل آستنیتی
ورق استیل آستنیتی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و کارایی مطلوبی نیز دارد. یکی از مهمترین ویژگی‌های این ورق استیل، بهداشتی بودن و تمیز شدن آسان آن است. همین موضوع باعث شده تا برای ساخت وسایل بهداشتی و تجهیزات پزشکی مانند انواع تیغه‌های جراحی از این ورق استیل استفاده کنند. از جمله دیگر کاربردهای ورق استیل آستنیتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- صنعت خودرو
- هواپیما
- کاربردهای دکوراتیو
- ظروف آشپزی
- تجهیزات مواد غذایی و آشامیدنی
- تجهیزات صنعتی
سخن پایانی
ورق استیل آستنیتی که در انواع مختلفی تولید می‌شود، کاربردهای متنوعی را نیز ارائه می‌دهد. در حالت کلی شما می‌توانید برای ساخت قطعات خودرو، سینک‌ها، قطعات برای مبدل‌های کاتالیزوری، کوره‌ها، پس سوز، جبران‌کننده‌ها، مخازن آب خانگی، ماشین‌های لباسشویی و… از این ورق‌ها استفاده کنید. این نوع ورق‌های استیل دارای شکل‌پذیری مطلوبی هستند و هدایت حرارتی آن‌ها بسیار کم است، همین موضوع باعث شده تا صنعتگران در صنایع مختلف از آن استفاده کنند. یکی از مهمترین خصوصیات این ورق، تمیز شدن آسان آن است که در ساخت تجهیزات پزشکی بسیار کاربرد دارد.