در دسته‌بندی آلیاژ‌های استنلس استیل، دو دسته مختلف استیل سوپر داپلکس و داپلکس وجود دارند. در واقع شناخت درست این نوع استیل می‌تواند به شما در انتخاب بهتر متریال در زمان ساخت انواع تجهیزات، کمک کند. ورق استیل داپلکس و سوپر داپلکس از جنبه‌های مختلف نظیر ترکیبات شیمیایی یا خواص با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که با بررسی آن‌ها می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. یکی از اصلی‌ترین مواردی که باعث تفاوت میان این دو ورق استیل شده، تاثیر نیتروژن در ساختار این گریدها است.
استنلس استیل داپلکس چیست؟
یکی از مهمترین موضوعات در بررسی تفاوت ورق استیل داپلکس و سوپر داپلکس، آشنایی با متریال و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها است. استنلس استیل داپلکس که یکی از گریدهای استیل محسوب می‌شود، دارای زیرساختارهای ترکیب شده از دو فاز آستنیت و فریت است. آستنیت و فریت موجود در این ورق استیل، می‌توانند هم برابر باشند و هم مقداری کمتر یا بیشتر در نظر گرفته شوند. در واقع دلیل طراحی گریدهای استنلس استیل داپلکس این است که بتواند برای از بین بردن برخی از محدودیت‌های فنی موجود در استنلس استیل‌های معمولی، کارایی داشته باشد.
برای نخستین بار و در ۷۰ سال قبل، استنلس داپلکس در سوئد طراحی و تولید شد و در صنعت کاغذ مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدای تولید و عرضه این نوع استنلس استیل به بازار، از آن تنها برای جلوگیری از خوردگی ناشی از آب‌های خنک‌کننده حاوی کلرید و سایر سیالات استفاده می‌شد. میزان معیار مقاومت به خوردگی برای این دسته از استنلس استیل‌ها بین ۲۸ تا ۳۸ است. البته، گروه دیگری از داپلکس‌ها وجود دارند که به داپلکس کم آلیاژ نیز معروف هستند. یکی از موضوعاتی که باعث شده تا ورق استیل داپلکس دارای کاربردهای متنوعی باشد، ترکیب چقرمگی و مقاومت در برابر خوردگی است.
استنلس استیل سوپر داپلکس چیست؟
برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی عبارت سوپر داپلکس برای فولاد داپلکس پر آلیاژ با قابلیت بسیار خوب در برابر خوردگی حفره‌ای، مورد استفاده قرار گرفت. در واقع این نوع استنلس استیل در برابر خوردگی، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و میزان عناصر کروم، مولیبدون و نیتروژن به کار رفته در آن بیشتر هستند. همین تفاوت باعث شده تا بتوان شاهد کارایی متفاوتی از استنلس استیل سوپر داپلکس در مقایسه با استنلس استیل داپلکس بود.
علاوه بر این، این استنلس استیل در برابر اسیدها و کلریدهای اسیدی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و با مقاومت در برابر سود سوزآور و محیط‌های شیمیایی و پتروشیمی، کارایی مناسبی را ارائه می‌دهد. با توجه به ترکیبات موجود در این نوع آلیاژ‌ها شما می‌توانید از آن‌ها به جای گریدهای سری ۳۰۰ استفاده کنید.
استیل هایپر داپلکس چیست؟
با توجه به معیار PREN، دسته دیگری از آلیاژ‌های دوفازی وجود دارد که به آن‌ها هایپر داپلکس گفته می‌شود. این معیار برای این نوع از ورق‌های استیل، شامل عدد بالاتری می‌شود که حدوداً ۴۵ است. از نظر مقاومت در برابر خوردگی نیز این نوع آلیاژ‌ها در مقایسه با دیگر گریدهای موجود مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند و گاهی عدد PREN تا نزدیک ۵۳ نیز است.
گریدهای استیل سوپر داپلکس و داپلکس
گریدهای مختلفی برای استیل سوپر داپلکس و داپلکس وجود دارند که هر یک از آن‌ها در ترکیبات شیمیایی دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند. این گریدها شامل S31200، S31260، S31803، S32205، S32001، S32550، S32950، S32900، S32760 و… می‌شوند.
کاربردهای استیل سوپر داپلکس
در محیط‌های خورنده و همچنین با مقاومت بالا، باید از استیل سوپر داپلکس استفاده کرد تا بتواند در برابر مواد کلریدی و… مقاومت بالاتری را از خود نشان دهد. علاوه بر این، استیل سوپر داپلکس در کارخانه‌های مواد شیمیایی و کارخانه‌های آب شیرین‌کن کارایی بسیاری دارد و می‌تواند در صنایع کاغذسازی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مزایای استیل سوپر داپلکس
یکی از مهمترین موارد و مزایایی که باعث شده تا استیل سوپر داپلکس در مقایسه با فولاد ضدزنگ معمولی کارایی بالاتری داشته باشد، مقاومت در برابر خوردگی است. در واقع در شرایطی که فولاد ضدزنگ معمولی به دلیل تماس با مواد شیمیایی خشن یا آب دریا در بازه زمانی کوتاهی خورده می‌شود، استیل سوپر داپلکس می‌تواند مقاومت بالایی را از خود بروز دهد. با توجه به اینکه، این نوع ورق استیل از محتوای کروم بیشتری در مقابل فولاد ضدزنگ معمولی برخوردار است، می‌تواند مقاومت حرارتی بهتری را نشان دهد و در دماهای بالاتر، تحمل بیشتری داشته باشد.
همین موضوع باعث می‌شود که بتوان از این استیل برای تولید برق یا در کارخانه‌های پتروشیمی استفاده کرد. استحکام خستگی فوق‌العاده در فولاد سوپر داپلکس باعث شده تا پیش از آنکه اجزای ساخته شده با این فولاد نیاز به تعویض یا تعمیر داشته باشند، در شرایط استرس و تنش بتوانند دوام و طول عمر بیشتری را از خود نشان دهند.
کاربردهای استیل داپلکس
از استنلس استیل داپلکس معمولاً در صنایع شیمیایی و پتروشیمی استفاده می‌شود که دلیل این موضوع نیز مقاومت آن در برابر خوردگی است. تانک‌های ذخیره و لوله‌های انتقال مواد شیمیایی، مخازن ذخیره و حمل مواد غذایی، لوله‌های تحت فشار در همه صنایع، خطوط انتقال گاز و نفت و آب دریا، ساخت سازه‌های مختلف نظیر پل‌ها و… را می‌توان با استفاده از این فولاد داپلکس تولید کرد.
مزایای استیل داپلکس
مزایای بسیار این نوع استیل باعث شده‌اند تا در بهترین حالت ممکن، عملکرد عالی را از خود نشان دهد. در واقع در محیط‌های کلریدی استفاده از یک ورق استیل که بتواند استحکام بالایی داشته باشد و در برابر خوردگی مقاوم باشد، الزامی است. در ادامه به مزایای استیل داپلکس اشاره می‌کنیم.
- مقاومت در برابر خوردگی حفره‌ای (pitting)
- توانایی تحمل تنش بالاتر
- عمر خستگی بالا
سخن پایانی
دو مورد از مهمترین و اصلی‌ترین ورق‌های استیل در صنعت، استیل سوپر داپلکس و داپلکس هستند. ترکیبات شیمیایی این دو ورق استیل با یکدیگر متفاوت بوده که همین موضوع باعث کارایی زیاد آن‌ها شده است. ورق استیل سوپر داپلکس و داپلکس کارپذیری و جوش‌پذیری خوبی دارند و در برابر خستگی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. شما می‌توانید از این ورق‌ها برای ساخت مبدل‌های حرارتی، لوله‌های انتقال مواد کلریدی، ساخت روتورها و شفت فن‌ها و… استفاده کنید.