ورق پانچ استیل به عنوان یک ورق ضدزنگ پرکاربرد در صنایع مختلف، از آلیاژهای فولادی ساخته می‌شود. ورق استیل جزء پرفروش‌ترین ورق‌های پانچ است که در صنعت ساخت و ساز، تولید لوازم خانگی و خودروسازی کاربرد بسیاری دارد. روی این ورق که از فرآیند پانچینگ حاصل می‌شود، سوراخ‌هایی با اشکال و طرح‌های متفاوت قابل مشاهده هستند. از ویژگی‌های این ورق‌ها که در ضخامت‌های مختلف به تولید می‌رسند، می‌توان به مقاومت در برابر فشار، خوردگی و شرایط مختلف آب و هوایی اشاره کرد.
ورق پانچ استیل چیست؟
ورق پانچ از نوع ورق فولادی از جنس استیل است که در سطح آن حفره‌های زیادی وجود دارند. این ورق‌ها در انواع مختلفی از استیل به تولید می‌رسند. سوراخ‌های این ورق در اشکال و اندازه‌های مختلف با توجه به عملکرد آن، با استفاده از دستگاه CNC ایجاد می‌شوند.
این ورق‌های استیل در طرح، ضخامت و سایزهای متفاوت تولید می‌شوند. استیل به دلیل مقاومت زیاد در برابر فشار، حرارت، خوردگی و… در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خصوصیات‌های ورق پانچ استیل چیست؟
به دلیل وجود فولاد ضدزنگ در ترکیبات ورق پانچ استیل، از آن در شرایط مختلف جوی و محیط‌های مرطوب استفاده می‌شود. این ورق‌ها به دلیل داشتن خصوصیاتی چون مقاومت در برابر فشار و خوردگی، مقاومت مکانیکی بالا، قابلیت شکل‌دهی، ظاهری زیبا، وزن سبک، انعطاف‌پذیری زیاد، قابلیت جوشکاری و تنوع در طرح، در صنایع کاربرد زیادی دارد.
مقاومت بالا در برابر فشار
ورق‌های پانچ استیل به دلیل ساختاری که دارد، در برابر فشار مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. این مقاومت به عوامل زیر وابسته است.
- توزیع یکنواخت فشار در سطح: سوراخ‌های موجود در سطح ورق‌های پانچ استیل باعث می‌شوند که فشار به طور یکسان روی سطح ورق توزیع شود. این ویژگی در واقع تنش را کاهش می‌دهد و به افزایش مقاومت کمک می‌کند.
- افزایش سطح تماس: وجود سوراخ در این ورق‌ها سبب افزایش سطح تماس موثر بین ورق و وسیله‌ای که به آن متصل شده، می‌شود. افزایش سطح تماس در واقع به افزایش اصطکاک و در نتیجه، افزایش مقامت در برابر لغزش و جابه‌جایی می‌انجامد.
- خواص ذاتی استیل: استیل به طور کلی از مقاومت زیادی برخوردار بوده و بادوام است. وجود استیل در ترکیبات اصلی ورق پانچ استیل باعث شده تا در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی از خود نشان دهد.
مقاومت ورق‌های پانچ استیل به عوامل دیگری چون ضخامت ورق، اندازه سوراخ، نوع استیل و روش تولید بستگی دارد.
مقاومت در برابر خوردگی
ورق‌های پانچ استیل به دلایل مختلف در برابر خوردگی و زنگ‌زدن از خود مقاومت نشان می‌دهند. این دلایل به شرح زیر هستند.
- وجود عنصر کروم: به دلیل وجود لایه محافظتی کروم، در صورتی که استیل در معرض هوا قرار بگیرد یک لایه اکسید کروم روی سطح آن تشکیل می‌شود. به همین دلیل اکسیژن و رطوبت نمی‌توانن به داخل این ورق نفوذ یابند.
- آلیاژهای مختلف: در ترکیب این ورق‌ها انواع مختلفی از استیل با ترکیب کروم و عنصرهای مختلف به کار رفته‌اند که سبب افزایش مقاومت این ورق‌ها می‌شوند. به طور مثال، وجود عنصر مولیبدن در ترکیبات ورق استیل ۳۱۶، باعث شده تا بتواند در برابر خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان دهد.
عوامل مختلفی مانند نوع آلیاژ، محیط کار (محیط اسیدی و قلیایی)، دما (افزایش یا کاهش دما) و تنش‌ها (خم شدن یا برش) در مقاومت این ورق‌ها در برابر خوردگی بسیار تاثیرگذار هستند.
انعطاف‌پذیری
برخی از ویژگی‌های ذاتی استیل سبب انعطاف‌پذیری آن شده‌اند که به شرح زیر هستند.
- نوع آلیاژ: بعضی از آلیاژهای استیل مانند استیل ۳۰۴ و ۳۰۱ نسبت به نوع ۴۳۰ دارای انعطاف‌پذیری بیشتری هستند.
- ضخامت ورق‌ها: هر چه ضخامت ورق‌ها کمتر باشد، انعطاف‌پذیری آن‌ها بیشتر خواهد بود.
- اندازه و فاصله سوراخ‌های ورق: هر چه سوراخ ورق‌ها بزرگ‌تر و فاصله بین آن‌ها بیشتر باشد، انعطاف‌پذیری ورق‌های پانچ استیل افزایش می یابد. در نتیجه، اندازه و فاصله سوراخ تاثیر زیادی در انعطاف‌پذیری ورق‌ها دارد.
- عملیات حرارتی: عملیات حرارتی بر انعطاف‌پذیری ورق‌ها تاثیر مستقیمی دارد.
ورق‌های پانچ استیل به دلیل انعطاف‌پذیری زیاد، در سایزها و اشکال مختلف به تولید می‌رسند؛ بدون اینکه دچار ترک یا شکستگی شوند. این ورق‌ها در صنایعی که به تغییر شکل، سایز و… نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قابلیت جوشکاری
به دلیل خواص زیاد فلز، این ورق‌ها از قابلیت جوشکاری برخوردار هستند و در ساخت قطعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. عوامل مختلفی مانند نوع آلیاژ، ضخامت ورق‌ها، اندازه و آرایش سوراخ‌ها و روش جوشکاری در قابلیت این ورق‌ها برای جوشکاری موثر هستند. از جمله نکات مهم در جوشکاری ورق‌های استیل می‌توان به آماده‌سازی سطح، انتخاب گاز مناسب، تنظیم پارامتر، پیش گرم و پس گرم کردن اشاره کرد.
کاربرد‌های ورق پانچ استیل چیست؟
ورق‌های پانچ استیل به دلیل مقاومت در برابر فشار، خوردگی و استحکام بالا در صنایع مختلفی از جمله صنعت ساختمان، خودروسازی، نفت و گاز، مبلمان، کشاورزی و… به کار می روند.
صنعت خودروسازی
ورق پانچ استیل به دلیل خصوصیاتی که دارند در صنعت خودروسازی به کار برده می‌شود و در طیف وسیعی از قطعات خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد ورق پانچ استیل در تولید قطعات خودرو شامل موارد زیر است.
- سیستم اگزوز: از ورق پانچ استیل به دلیل مقاومت در برابر حرارت و خوردگی برای ساخت قسمت‌هایی از سیستم اگزوز مانند کاتالیزور استفاده می‌شود.
- فیلتر هوا: وجود سوراخ‌های یکنواخت روی سطح ورق پانچ استیل، امکان فیلتر ذرات گرد و غبار و فیلتر آلودگی هوا را فراهم می‌کند.
- بدنه خودرو: ورق پانچ استیل برای ایجاد مدل‌ها و طرح‌های خاص در بدنه خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- شاسی و زیربندی: ورق پانچ استیل در ساخت قسمت‌هایی از شاسی به کار می‌رود تا سبب استحکام و مقاومت آن شود.
در واقع ورق‌های پانچ استیل به دلیل افزایش طول عمر خودرو، کاهش هزینه تعمیر قطعات و بهبود عملکرد خودرو و ایمنی بالای آن در این صنعت بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنعت ساخت و ساز
ورق پانچ استیل به دلیل استحکام و مقاومت در برابر فشار و خوردگی و داشتن ظاهری زیبا و عمر طولانی در صنعت ساخت و ساز کاربرد زیادی دارد. کاربرد این ورق در این صنعت شامل موارد زیر است.
- نمای ساختمان: ورق پانچ استیل در تولید نماهای مدرن و با کیفیت با طرح زیبا و متفاوت نقش اساسی دارد که در برابر شرایط جوی هوا و آلودگی مقاوم است.
- سقف کاذب: این ورق‌ها به دلیل داشتن ظاهری زیبا، طرح‌های متفاوت و نورپردازی‌های مدرن، در ایجاد سقف کاذب نقش دارد که در برابر رطوبت و آتش مقاوم است.
- کفپوش: در تولید کفپوش‌ها از این ورق‌ها استفاده می شود. در مکان‌هایی مانند آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها به دلیل مقاومت در برابر مواد شیمیایی و سایش، کفپوش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- سازه‌ها: ورق‌های پانچ استیل در سازه‌هایی مانند ستون، تیر و خرپا‌ها به کار برده می‌شوند.
- درب و پنجره: این ورق در تولید درب و پنجره‌های مقاوم و سبک با طرح‌های متفاوت مدرن کاربرد دارد.
- نرده و حفاظ: به دلیل استحکام و مقاومت بالا، از این ورق برای ساخت نرده و حفاظ استفاده می‌شود.
صنعت لوازم خانگی
ورق پانچ استیل در صنعت لوازم خانگی کاربرد گسترده‌ای دارد. از جمله این کاربردها می‌توان موارد زیر را نام برد.
- یخچال و فریزر: از این ورق در ساخت قفسه، کشو و پوشش تزئینی یخچال‌ها استفاده می‌شود.
- ماشین ظرفشویی: ورق پانچ استیل در ساخت سبد‌های ظرفشویی و فیلتر تمیزکننده آب کاربرد دارد.
- سینک ظرفشویی: برای ساخت سینک ظرفشویی به ورق نیاز است؛ چراکه این ورق سبک بوده و در برابر ضربه و لک مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.
- اجاق گاز و فر: ورق پانچ استیل در ساخت رویه اجاق گاز و دیواره‌های فر نقش دارد. داشتن مقاومت در برابر گرما باعث شده تا از ورق استیل در تولید این وسیله استفاده شود.
انواع گرید ورق‌های مشبک
به ورق‌هایی با سطح شبکه شبکه، ورق مشبک می‌گویند که در فرآیند فشار به دستگاه‌های مخصوص تولید می‌شود. این ورق‌ها در طرح و اندازه‌های مختلف به تولید می‌رسند و محصول پرکاربردی در صنعت هستند. گرید ورق‌های مشبک به دلیل تنوع زیاد در جنس، سوراخ، ابعاد، الگوهای مختلف و… کاربرد زیادی دارد و از نظر جنس به گرید فولادی، آلومینیومی، استیل، چدنی و پلاستیکی تقسیم می‌شود. هر کدام از جنس‌های این ورق در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انتخاب گرید مناسب به عواملی چون محیط بارگذاری و خواص مورد نیاز بستگی دارد. جنس‌های این ورق شامل آلومینیومی، استیل، فولاد و مس و… است. ورق‌های مشبک در برابر خوردگی و سایدگی، دمای زیاد مقاوم بوده و قابلیت بازیافت دارد.
فولاد ضد زنگ آستنیتی
فولاد آستنیتی از ترکیب آهن، کربن، کروم و دیگر عناصر تولید می‌شود که از شکل‌پذیری عالی و مقاومت بالایی برخوردار است. استیل‌های آستنیتی استحکام بالایی دارند و قابل انعطاف هستند و همچنین در برابر خوردگی و محیط‌های خورنده مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. به این موضوع توجه داشته باشید که مقاومت تمامی گریدهای این فولاد یکسان نیست.
فولاد ضد زنگ آستنیتی پرکاربردترین فولاد است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف از جمله غذایی، پزشکی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ترکیب این نوع فولاد، ورق‌های ضدزنگ به کار رفته‌اند که سوزاخ‌های روی آن سبب انقال هوا، نور یا آب می‌شوند.
فولاد ضد زنگ فریتی
استیل فریتی جزء فولاد‌های ضدزنگ مغناطیسی است که شامل مقدار زیادی کروم می‌شود. وجود مقدار کمی از عنصر مولیبدن و کروم سبب قابلیت‌هایی چون چکش‌خواری، استقامت در برابر زنگ‌زدگی و مقاومت در برابر تنش می‌شود. گریدهای ضدزنگ فریتی شامل ۴۰۹، ۴۳۰، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۴۲، ۴۴۴ و… هستند.
مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت تحمل حرارت، مقاومت در برابر سایش، قابلیت تراش و… از جمله خواص این استیل هستند که سبب استفاده از آن در صنایع خودروسازی، غذایی، ساخت و ساز و شیمیایی می‌شود.
سخن پایانی
ورق‌های پانچ استیل به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در صنایع مختلف کاربرد دارند. انتخاب نوع ورق‌های استیل به ویژگی‌هایی چون مقاومت، سبک بودن، قیمت، کارایی و زیبایی بستگی دارد. استفاده از این ورق‌ها در صنایع موجب عمر طولانی قطعات، جلوگیری از ایجاد هزینه تعمیر، امکان شکل‌پذیری و ایجاد ظاهری زیبا می‌شود.